Tytuł projektu

„W samo południe” – historia wokół jednego plakatu autorstwa Tomasza Sarneckiego

Jako preludium do mazowieckich obchodów 30. rocznicy wolnych wyborów 4 czerwca pod wspólnym hasłem „Nadzieja”, Muzeum Historii Polski zaprasza na otwarcie wystawy ,,W samo południe – historia wokół jednego plakatu  autorstwa Tomasza Sarneckiego” poświęconej plakatowi i jego twórcy.

Wernisaż –  31 maja 2019 r. o g. 12.00, prezentacja wystawy potrwa do 4 czerwca Galeria Malarstwa Historycznego – Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej

Jest rok 1989. W niedzielę 4 czerwca mają się odbyć pierwsze po II wojnie światowej wybory, w których opozycja może wystawić swoich kandydatów. Częściowo wolne wybory do sejmu oraz całkowicie wolne do nowo utworzonego senatu. Ich wyniki będą miały decydujący wpływ na upadek systemu komunistycznego w Polsce.

Tomasz Sarnecki, wówczas 23-letni student grafiki na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, postanawia stworzyć plakat, który zmobilizuje elektorat „Solidarności”. Podobieństwo sytuacji dostrzega w głośnym amerykańskim westernie W samo południe. W ten oto sposób na plakat zachęcający do głosowania na kandydatów polskiej opozycji trafia wizerunek Gary’ego Coopera, który wcielił się w tym filmie w postać osamotnionego szeryfa stającego do walki z bandą kryminalistów – obrońcę wolności. Aby przesłanie było jednoznaczne, młody grafik zarówno w tle, jak i nad odznaką szeryfa umieszcza logo „Solidarności”, w dłoni ukazanej postaci – kartkę ze słowem „wybory”, a u dołu plakatu napis: „W samo południe 4 czerwca 1989”. Początkowo, w obawie przed reakcją władz, pracy Sarneckiego nikt nie chce wydrukować. Jest postrzegana jako zbyt odważna. Ostatecznie, między innymi dzięki opozycjoniście Henrykowi Wujcowi, zostaje wydrukowana za granicą. Plakaty docierają do Warszawy 3 czerwca wieczorem. Następnego dnia można je zobaczyć w centrum stolicy i w miejskich autobusach. Cała Polska poznaje je, dzięki dokonanemu w kraju dodrukowi, dopiero przed drugą turą wyborów.

Dziś plakat Tomasza Sarneckiego jest symbolem tamtych wyborów i najbardziej rozpoznawalną pracą powstałą na potrzeby Komitetu Wyborczego „Solidarność”. W roku 1999 Victoria & Albert Museum w Londynie uznało go za jeden ze stu najważniejszych plakatów XX wieku.

Na wystawie zobaczymy m.in. Oryginalny plakat, Odręczny wpis z podziękowaniami dla Artysty od wnuczki aktora, zdjęcie ślubne Sarneckich, dyplom ukończenia uczelni Tomasza Sarneckiego z 4 czerwca, zdjęcie dziadków Artysty będące jedną z inspiracji do stworzenia plakatu.

Udział w spotkaniu zapowiedzieli Monika Sarnecka, żona zmarłego w minionym roku artysty, oraz Ludwika i Henryk Wujcowie.

P l a n  o b c h o d ó w

31 maja 2019

12.00

– Otwarcie wystawy W samo południe – historia wokół jednego plakatu autorstwa Tomasza

Sarneckiego (plakat Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” z wizerunkiem Gary Coopera).


4 czerwca 2019

11.00

– Akademia Seniora. Wykład dr Ryszarda Miazka, byłego prezesa zarządu Telewizji Polskiej

i Polskiego Radia, obecnie kierownika Działu Naukowo-Oświatowego Muzeum Historii Polskiego

Ruchu Ludowego: Znaczenie wyborów 4 czerwca 1989 roku w najnowszej historii Polski.

12.30

Nadzieja – koncert Chóru Męskiego „Harfa” w 30. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku.

14.00

– Otwarcie wystawy 60-lecie pracy dziennikarsko-literackiej Stanisława Kaszyńskiego 1959-2019.

7 czerwca 2019

11:00

– 4 czerwca 1989 w ocenie polityków i historyków. Panel dyskusyjny poprowadzi dr Ryszard Miazek

(Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego).


3 lipca 2019

18.00

– Wernisaż wystawy T o m a s z  S a r n e c k i – g r a f i k w Galerii Brama Bielańska

Miejsce: Warszawa, Galeria Malarstwa Historycznego – Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej