Tytuł projektu
Lublin świętuje wolność. Trzydziesta rocznica wyborów 4 czerwca 1989
Trzy dni (2-4 czerwca) potrwają obchody 30. rocznicy wyborów 4 czerwca 1989 roku. W programie przewidziano debaty, instalacje oraz działania w przestrzeni miasta, ale też koncerty, które przywołają „ducha wolności”, jaki towarzyszył wyborom czerwcowym. Symbolem obchodów stanie się 170 urn wyborczych, umieszczonych na Placu Litewskim.
Obchody 30. rocznicy wyborów ‘89 rozpoczną się w niedzielę (2 czerwca). O godzinie 18:00 w Muszli Koncertowej w Ogrodzie Saskim odbędzie się Koncert „Chcemy być sobą”, w którym wystąpią Ryszard Borkowski, Łukasz Jemioła oraz Lubelska Federacja Bardów. Podczas koncertu usłyszymy utwory, które wprost nawiązują do tematyki wolności oraz swobód obywatelskich. Będą to pieśni znane i aranżowane w sposób, który pozwala na udział publiczności. To większości to adaptacje rozpoznawalnych protest songów i przebojów muzyki pop i rock. W części będzie to również repertuar własny Lubelskiej Federacji Bardów, realizujący ścieżkę literacko-muzyczną rzeczywistych, lubelskich dróg do wolności. Koncert poprowadzi, z odniesieniem do najnowszej historii Polski, Jan Kondrak. Wcześniej tego dnia, o godzinie 10:00, odbędzie się uroczysta msza święta w Archikatedrze Lubelskiej.
3 czerwca odbędzie się debata Lublin, Europa, Wolność – ’89 rok przełomu, która wpisze wydarzenia roku 1989 w szerszą perspektywę europejską. Jak czerwcowe wybory, obrady okrągłego stołu, upadek muru berlińskiego i rozpad Związku Radzieckiego wpłynęły na historię Europy i jakie mają skutki dziś dla Polski i krajów sąsiednich. W debacie udział wezmą ważni intelektualiści Europy Wschodniej: Aleksandr Daniel (rosyjski intelektualista i dysydent), Mykoła Riabczuk (ukraiński pisarz i tłumacz) i Bogumiła Berdychowska (intelektualistka i działaczka opozycji). Tego też dnia odbędzie się rozstrzygnięcie konkursu dla dzieci i młodzieży „Świadkowie czerwca 1989”.
Kulminacja obchodów nastąpi 4 czerwca. Oficjalne uroczystości rozpoczną się o godzinie 9:30 złożeniem kwiatów pod tablicą upamiętniającą działalność Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (ul. Krakowskie Przedmieście 62). O godz. 18:00 odbędzie się debata „Bitwa o kulturę. Życie codzienne w czasach przełomu ‘89” w Teatrze Starym, przy ul. Jezuickiej 18.
Szczególną przestrzenią stanie się Plac Litewski, gdzie Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” przygotował instalację artystyczną Urny Wolności. 170 białych urn wyborczych jest symbolem przypominającym o przełomowych w historii Polski wyborach 4 czerwca 1989 roku. Wtedy „Duch wolności” ruszył z Polski, przeszedł przez inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej, burząc w nich komunizm. 4 czerwca wyprzedził „jesień ludów” w Europie. Dramatyczny charakter miały wypadki w Bukareszcie, w listopadzie zburzono Mur Berliński. Spektakularność tego ostatniego wydarzenia przysłoniła fakt, że drogę zmian w Europie w latach 1989-1991 otworzył skromny z wyglądu obiekt – zwykła wyborcza urna. Ten przedmiot jest prawdziwym symbolem zmian jakie zaszły w Europie w 1989 roku. Urny pojawiają się na Placu Litewskim nie po raz pierwszy – to działanie Teatr NN realizuje co 5 lat, w rocznice wyborów.
Przestrzeń placu będzie też przestrzenią wolności za sprawą działań animacyjnych Teatru NN. W ciągu dnia mieszkańcy Lublina będą mogli wziąć udział w akcji pisania listów Mam marzenie Polska 1989 – 2039. Do specjalnej urny będą wrzucać listy opowiadające o ich marzeniach o Polsce przyszłości.
Na rocznicę wyborów czerwcowych powstał też specjalny numer czasopisma „PA.RA”, którego motywem przewodnim będzie Zwycięstwo Solidarności. „PA.RĘ” będzie można pobrać za darmo na Placu Litewskim. Ponadto lubelscy dziennikarze i mieszkańcy miasta będą czytali wiersze o wolności. Na głównym placu Lublina odbędzie się też spotkanie z Małgorzatą Bielecką-Hołdą, dziennikarką i działaczką opozycyjną, która zaprezentuje swoją książkę Przewodnik po 4 czerwca. Podsumowaniem dnia będzie koncert Polska droga do wolności w wykonaniu zespołów młodzieżowych (18:00).
Także o godzinie 18:00 w Teatrze Starym odbędzie się debata Bitwa o kulturę. Życie codzienne w czasach przełomu ‘89. Dziennikarz Jerzy Sosnowski poprowadzi rozmowę z Małgorzatą Bielecką-Hołdą i prof. Janem Skórzyńskim (historykiem i politologiem), która symboliczną datę spróbuje ująć w szerszym kontekście przemian. Co wydarzyło się między 30 listopada 1988 roku (debata Wałęsa–Miodowicz) a 1 stycznia 1990 (wejście w życie tzw. planu Balcerowicza)? Odpowiedź na to pytanie będzie opowieścią o życiu codziennym, ale nie straci też z oczu perspektywy historycznej.
Wieczorem, o godzinie 21:00, odbędą się dwa pokazy na fontannie multimedialnej. Zaprezentowane zostaną inscenizacje Inspiruje nas wolność oraz Unia Narodów. Wielkie wydarzenia historyczne (odzyskanie niepodległości przez Polskę i zawarcie Unii Lubelskiej), w których brał udział Lublin, w artystycznym opracowaniu przypomną o procesach historycznych, które dały podstawy pod czasy współczesne.
PROGRAM
2 czerwca
3 czerwca
4 czerwca
Świętujemy wolność | Plac Litewski
Studio Wolność
Szczegółowy plan obchodów znajdziecie TUTAJ.
Miejsce: Lublin
Data: 2 czerwca 2019
Nazwa organizacji: Urząd Miasta Lublina