Tytuł projektu
Transformacja. Przestrzenie wolności: Łódź 6–10 czerwca 2019
Transformacja polskich miast po 1989 roku, przyniosła ze sobą radykalne zmiany w sposobie ich użytkowania i postrzegania. Trzydziestolecie zmian ustrojowych to okres poszukiwania i kształtowania nowej tożsamości, wyrażający się w różnorodności architektury i urbanistyki postmodernizmu. Powrót do idei „miejskości” zderzył się z pojawieniem się pierwszych osiedli grodzonych. To okres, w którym obserwujemy pogłębianie się nierówności społecznych – wykluczenie ekonomiczne, pojawienie się obszarów biedy i enklaw bogactwa. Jednocześnie powstał szereg architektonicznych ikon współczesności, których realizacja możliwa była dzięki zmianom gospodarczym i wsparciu funduszy unijnych. Wspólnie przyjrzymy się zarówno pozytywnym, jak i kontrowersyjnym zmianom, które wiążą się z procesami zapoczątkowanymi w 1989 roku. W trakcie debat, wystaw, wykładów i działań terenowych prześledzimy najnowszą historię polskiej przestrzeni i materialnych efektów zmian społecznych, politycznych oraz gospodarczych.
PROGRAM
WYSTAWA PLENEROWA
6–10 czerwca 2019, Przystanek Architektura, ul. Północna 12
Fabryka-Cmentarz-Disneyland? Łódź w ciągłej transformacji
Partner: Terytoria
Projekt przygotowany przez twórców kolektywu badawczo-projektowego Terytoria. Terytoria to różnorodny i multidyscyplinarny zespół młodych ludzi, którzy działają w zapomnianych lecz pięknych miejscach. Pracują z architekturą, która reprezentuje sobą jakość, lecz jest wykluczona z życia lokalnej społeczności. Celem jest przeprowadzenie interwencji rozpoczynającej proces tworzenia kultury w danym miejscu.
ADRIAN KRĘŻLIK – architekt, który zajmuje się zastosowaniem współczesnych technologii w projektowaniu szczególnie w kontekście rozwoju zrównoważonego. Założyciel platformy edukacyjnej Architektura Parametryczna oraz berlińskiej agencji Parametric Support, która zajmuje się aplikacją optymalizacji i automatyzacji do procesów architektonicznych. Doświadczenie zawodowe zdobywał w Zaha Hadid Architects w Londynie, Rojkind Arquitectos oraz FR-EE Fernando Romero w Meksyku. Wykładowca Weißensee Kunsthochschule w Berlinie oraz School of Form.
ŁUKASZ PAŁCZYŃSKI – absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Architekt działający na styku sztuki i rzemiosła. Profesjonalne doświadczenie zdobywał pracując przy realizacjach własnych projektów wystaw muzealnych i małej architektury w Bieszczadach oraz w rodzinnej pracowni stolarskiej z wielopokoleniowym doświadczeniem.
KRZYSZTOF JANAS – socjolog i antropolog społeczny. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie studiował także filozofię oraz urban studies w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych. Ukończył też studia z ekonomii i rynków zagranicznych na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Badawczo zajmuje się koncepcjami związanymi z metafizyką oraz performatywnością budynków i przestrzeni. Na co dzień zaangażowany w rozwijanie dwóch technologicznych startupów.
KOŁO FORTUNY
Partner: Instytut Architektury
Zakręć Kołem Fortuny! Odnajdź na tablicy wylosowane kolor i liczbę aby dowiedzieć się, jaka stoi za nimi historia. Instalacja powstała w ramach 8. Edycji festiwalu Warszawa w Budowie zatytułowanej „Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji” w 2016 roku.
Organizatorzy: Instytut Architektury, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Warszawy.
Koncepcja i projekt Koła Fortuny: BudCud; Opracowanie graficzne: Piotr Chuchla; Teksty: Instytut Architektury
DEBATA
czwartek, 6 czerwca 2019, godz. 18.00
Chaos czy nowy porządek? Zapis transformacji w przestrzeni i w legislacji
Przystanek Architektura, ul. Północna 12
Udział wezmą:
JOANNA KUSIAK – socjolożka i badaczka miast związana obecnie z King’s College na Cambridge University. Wcześniej pracowała m.in. w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na University of California w Berkeley oraz Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Autorka książki „Chaos Warszawa. Porządki przestrzenne polskiego kapitalizmu” (Warszawa: Bęc Zmiana, 2017) napisanej na podstawie doktoratu obronionego na Politechnice w Darmstadt.
ŁUKASZ PANCEWICZ – urbanista z kilkunastoma latami międzynarodowego doświadczenia w sektorze publicznym i prywatnym. Współzałożyciel pracowni architektonicznej A2P2 architecture & planning. Od 2009 r. związany z Politechniką Gdańską i Uniwersytetem Gdańskim jako nauczyciel akademicki i autor publikacji naukowych. W pracy badawczej zajmował się problematyką dużych projektów urbanistycznych jako polityki miejskiej oraz rolą działań oddolnych oraz partycypacji w planowaniu.
Moderacja: DOROTA LEŚNIAK-RYCHLAK – z wykształcenia historyczka sztuki i architektka. Redaktorka naczelna kwartalnika „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni”, kuratorka wystaw architektonicznych, m.in.: „Za‑mieszkanie 2012. Miasto ogrodów, miasto ogrodzeń” w Muzeum Narodowym w Krakowie, „Impossible Objects” (Pawilon Polski na 14. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji), „Monument. Architektura Adolfa Szyszko‑Bohusza” w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki. Współzałożycielka i prezeska fundacji Instytut Architektury. Zainicjowała powstanie polskich wydań książek architektonicznych: Petera Zumthora „Myślenie architekturą” (Kraków: Karakter, 2009) oraz Juhaniego Pallasmy „Oczy skóry” (Kraków: Instytut Architektury, 2012) i „Myśląca dłoń” (Kraków: Instytut Architektury 2015).
Dyskusja towarzyszy wydaniu nowego numeru „Autoportretu”: „Prawo i bezprawie w przestrzeni” 1/2019
PANEL DYSKUSYJNY
piątek, 7 czerwca 2019, godz. 17.00
Przestrzeń w transformacji, 2019 –1989
Przystanek Architektura, ul. Północna 12
Rozmowa będzie dotyczyła przekształceń w przestrzeni – wzajemnie warunkujących się zmian w przestrzeni fizycznej i mentalnej lat transformacji, która, chociaż zwykle zamykana w cezurach 1989 –2004, jest zjawiskiem stale wpływającym na świadomość zbiorową – dlatego proponujemy spojrzenie wstecz z perspektywy dnia dzisiejszego, zarówno dzisiaj prowadzonych badań naukowych, jak refleksji architektonicznej, społecznej i historycznej.
Udział wezmą:
WŁODZIMIERZ BORODZIEJ – historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, znawca relacji polsko-niemieckich i dziejów Europy Środkowej, w latach 1991–1994 dyrektor generalny Kancelarii Sejmu.
JAN A. BUREK – przygotowujący w European University Institute we Florencji pracę doktorską na temat historii społecznej Żyrardowa.
BŁAŻEJ CIARKOWSKI – architekt i historyk sztuki z Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, zajmujący się dziejami architektury.
ANDRZEJ SKALIMOWSKI – historyk dziejów najnowszych, specjalista ds. naukowych NIAiU.
JOANNA WAWRZYNIAK – socjolożka z Uniwersytetu Warszawskiego, prowadząca m.in. badania biograficzne doświadczeń robotników w okresie transformacji.
Prowadzący:
BŁAŻEJ BRZOSTEK – Kierownik Działu Naukowego, Archiwizacji, Opracowania Zbiorów i Cyfryzacji NIAiU.
SPACER ARCHITEKTONICZNY
10 czerwca 2019, godz. 17.00
Dawna fabryka Karola Scheiblera, ul. Tymienieckiego
Obowiązują zapisy: projekty@niaiu.pl BRAK MIEJSC – ZAPISY ZAMKNIĘTE
W trakcie spaceru zwiedzimy historyczne zabudowania dawnego imperium Karola Scheiblera, pomiędzy ulicami Piotrkowską, Tymienieckiego, Kilińskiego i Milionową, gdzie powstaje Fuzja – nowy, miastotwórczy projekt Echo Investment. Sercem tego terenu jest zabytkowa, secesyjna elektrownia projektu inżyniera Alfreda Frischa, która wkrótce zyska nowe oblicze.
Miejsce zbiórki: biuro sprzedaży Fuzji, ul. Tymienieckiego 5/7
Spacer poprowadzi: dyrektor projektu Fuzja, architekt Anna Malarczyk-Arcidiacono
Współorganizator spaceru: Echo Investment
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZNAJDUJE SIĘ TUTAJ.
Miejsce: Łódź
Nazwa organizacji: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki
Strona internetowa: zobacz